Adıyaman: Deprem Yardım (FAZ 1)

ADIYAMAN İLİ DEPREM YARDIM PROJESİ

6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde Richter ölçeğine göre 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde iki yıkıcı deprem meydana gelmiş ve Türkiye’nin güney ve güneydoğusundaki on ilde büyük hasara yol açmıştır: Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa. Resmi rakamlara göre ölü sayısı 44.218’e ulaşmıştır. İlk günlerde birçok kişi kayıtlara geçmeden gömüldüğünden, genellikle ölü sayısının çok daha fazla olduğu varsayılmaktadır.

Afet bölgesinin kuzeydoğu kesiminde yer alan Adıyaman ili ve kenti en kötü etkilenen bölgelerden biridir.

Deprem, alışılmadık derecede yoğun bir kar yağışı sırasında, mümkün olan en kötü koşullarda meydana gelmiştir. Neredeyse tüm hükümet binaları yıkılmış ve çok sayıda yetkili hayatını kaybetmiştir. İlk günlerde ölüler kayıt altına alınamazken, din kuralları 24 saat içinde defin yapılmasını gerektirmektedir. Zorlu hava koşulları ve kapanan yollar nedeniyle USAR ekipleri Adıyaman’a çok geç ulaşmış ve ölü sayısının artması kaçınılmaz olmuştur. Bugüne kadar 44.817 birimin (evler, atölyeler, ofisler) bulunduğu 13.730 bina yıkılmış veya ağır hasarlı (yıkılacak) olarak sayılmıştır. Diğer 4.338 bina (17.489 birim) ise “orta hasar” kategorisinde olup, tekrar yaşanabilir hale getirilmeleri için büyük onarım ve güçlendirmeye ihtiyaç duymaktadır.

Adıyaman’ın ilçeleri eşit olmayan bir şekilde etkilenmiştir. Aynı adı taşıyan ilçenin merkezi olan Gölbaşı kasabası fay hattı üzerinde yer almaktadır ve %80 oranında tahrip olmuştur. Besni ilçesi ve kasabası da ağır hasar görmüştür. Çelikhan ve Gerger en az etkilenen ilçeler olup, bunları Samsat, Kahta ve Sincik takip etmektedir. Şu anda 9.896 köy evinin oturulamaz durumda olduğu ve 1401 ahırın çöktüğü ilan edilmiştir.

Deprem hem şehir sakinlerinin hem de köylülerin geçim kaynaklarını yok etti. Hiçbir dükkan açık değil, birçok işyeri yıkılmış ya da mobilya ve ekipmanları hasar görmüştür. Organize sanayi bölgesi hala kısmen faaliyettedir. Ancak, işçiler öldüğü ya da kaçtığı için, hasar görmemiş işletmeleri hemen yeniden başlatmak zor olacaktır. Köylerde hayvancılık önemli bir gelir kaynağıdır. Depremde çok sayıda hayvan ölmüştür ve birçok ahır çöktüğü için ölüm oranı yüksektir. Köylülerin kötü durumundan faydalanan tüccarlar, kalan hayvanları piyasa değerinin çok altında fiyatlarla satın almaktadır. Tarımsal ekipman da hasar görmüş ve bir kısmı kullanılamaz hale gelmiştir. Kolaylıkla göz ardı edilebilecek karmaşık bir faktör de şehirden çok sayıda insanın daha az etkilenen köylere sığınmış olmasıdır. Bu durum uzun vadede bu köyler için gıda, barınma ve halk sağlığı açısından büyük sorunlara yol açabilir.

İKASİ, Adıyaman’ın ilçe ve köylerindeki depremzedeler için aşağıdaki bileşenlerden oluşan bir yardım projesi planlamaktadır:

1. Adıyaman’ın köylerinde ve ilçe merkezlerinde ve şehir içinde ve çevresindeki çadır ve konteyner kamplarında yardım malzemelerinin dağıtımı
2. Geçim kaynaklarının desteklenmesi, köylerin ekonomik hayatının yeniden canlandırılması
3. Özellikle köylerdeki çocukların rehabilitasyonu
4. Depremden etkilenen insanlar için bilgi merkezi
5. Kadın Toplum Merkezi (Doğu ve Güneydoğu İş Kadınları Derneği, DOĞÜNKAD ile işbirliği içinde)

İKASİ, yardım malzemelerini kırsal kesimdeki depremzedelere ve kamplardaki kentlilere dağıtmayı planlamaktadır. Kentsel ihtiyaçlar diğer kuruluşlar tarafından daha iyi karşılandığından, İKASİ esas olarak kırsal alanlara odaklanacaktır. Normal zamanlarda bile köylüler bölgedeki en hassas gruplar arasında yer almaktadır.

Projemiz CORDAID tarafından desteklenmektedir.

FAALİYETLERİMİZ

– Cordaid tarafından desteklenen projemizin sözleşmesi 16 Mart 2023 tarihinde imzalandı.

– Proje saha ekibimiz kuruldu. 

– Projemiz kapsaminda destekleyeceğimiz 20 köyün ve 400 ailenin belirleme çalışmalarımız devam ediyor.

– Şehir merkezinde kuracağımız bilgilendirme ofisiyle ilgili bilgi toplama çalışmalarımızı bitirmek üzereyiz; ufak bir bilgilendirme el broşürü hazırlıyoruz.

– Satınalma faaliyetlerimiz devam ediyor, ihale duyurularını web sitemizde yayımladık.

– Proje ortaklarımız olan ÇAÇA ( Çocuklar Aynı Çatının Altında) Derneği hazırlık çalışmalarını sürdürüyorlar; onlar da faaliyetlerine Nisan sonu itibariyle başlayacaklar.

– Bütün bu faaliyetlerimizin dışında ECHO’nun Adıyaman’daki haftalık toplantılarına düzenli olarak katılıp bilgi alışverişinde bulunuyoruz.